Waar kun je gokken, goud zoeken, als hulpsherrif geboefte arresteren, veilig op de stoep een vuurgevecht aanschouwen en de graven van illustere figuren als Wild Bill Hickok en Calamity Jane bezoeken? In Deadwood, South Dakota.
Door Nico van Dijk
Deadwood behoort net als Crazy Horse Memorial en Mount Rushmore National Memorial tot de zogeheten ‘Great 8‘: de acht ‘highlights’ van de staat South Dakota. Deadwood in de Black Hills in South Dakota ontstond in 1876 als een uit de grond gestampt goudzoekerskamp. Dat gebeurde nadat John B. Pearson in het voorgaande jaar goud gevonden had in een kloof vol dode bomen, vandaar de naam Deadwood. Zodra het nieuws van de goudvondst bekend werd, vond er een ware invasie van goudzoekers plaats. In het kielzog van de goudzoekers, volgden hoeren, cafébazen, gokkers en andere gelukszoekers die na het einde van de Amerikaanse Burgeroorlog hun fortuin hoopten te maken. Het aanvankelijke tentenkamp veranderde binnen een jaar in een echte stad met 13.000 inwoners.
Maar het was niet eenvoudig om Deadwood te bereiken. Eerst moesten de pioniers de prairies van South Dakota overwinnen. En als ze dan in de Black Hills aankwamen, was het laatste stuk naar Deadwood zo steil, dat de huifkarren met touwen omhoog getrokken moesten worden, aangezien de paarden en ossen het alleen niet redden. Ook de motor van onze bij Worldwide Campers gehuurde camper, waarmee we vanuit Montana in het westen via Interstate 90 naar Deadwood zijn gekomen, moet stevig werken om boven te komen.
Wild Bill Hickok
Het roemruchte verleden van Deadwood leeft nog volop. Het hele centrum is tot ‘Historic Deadwood’ uitgeroepen. Eigenaren moeten hun pand in historische stijl onderhouden en restaureren. Acteurs spelen vier keer per dag een beroemde ‘shootout’ na. Een gedeelte van de hoofdstraat, die is onderverdeeld in Lower Main Street, Historic Main Street en Upper Main Street, wordt dan afgesloten, kinderen uit het publiek worden in een komische ceremonie benoemd tot hulpsherrif en het vuurgevecht begint, met losse flodders, dat dan wel. Om de gevechten zo authentiek mogelijk na te spelen, zijn krantenverslagen en rechtbankstukken uit die tijd geraadpleegd. De finale is het proces tegen de moordenaar van James Butler Hickok, alias Wild Bill Hickok.
Wild Bill is zonder meer de zonder meer de beroemdste zoon van Deadwood. Hij dankte zijn reputatie als revolverheld aan het feit dat hij met twee pistolen tegelijk kon schieten en altijd koelbloedig bleef. Hij werkte onder meer als wetshandhaver, bij de militaire politie en tijdens de Burgeroorlog als verkenner. Na een ophemelend artikel in het blad Harper’s Magazine kreeg hij al bij leven een mythische status. Helaas voor onze held duurde dat leven niet zo lang meer. Tijdens een potje poker in een keldertje van de Nuttal & Mann’s Saloon aan 624 Main Street, werd hij van achteren in het hoofd geschoten door ene Jack McCall.
De schutter probeerde te ontkomen, maar werd al snel gepakt. Omdat Deadwood op dat moment slechts een illegaal goudzoekerskamp in ‘Indian Territory’ was, ontbrak een officiële rechtbank en werd McCall berecht door een groepje goudzoekers. Dat gebeurde in het McDaniel’s Theatre waar het proces nog dagelijks wordt nagespeeld. De moordenaar beweerde dat Hickok zijn broer had doodgeschoten en daarom werd hij in eerste instantie vrijgesproken. Later bleek dat hij nooit broers had gehad. Uiteindelijk werd McCall in Wyoming opnieuw opgepakt. De officiële rechters hadden deze keer weinig pardon en veroordeelden hem tot de doodstraf.
Calamity Jane
Een andere lokale bekendheid die dankzij geromantiseerde krantenartikelen, stuiverromannetjes en boeken wereldfaam verwierf, is Martha Canary, alias Calamity Jane. Ooit begonnen als wasvrouw, danseres en prostitué in de werkkampen van spoorwegmaatschappij Union Railroad, belandde ze in de bars en gokhallen van Deadwood. Ze stierf op 47-jarige leeftijd en werd begraven op Mount Moriah Cemetery. Haar graf ligt naast dat van Wild Bill Hickok, met wie ze al dan niet een relatie zou hebben gehad. Als ‘eerbetoon’ heeft iemand op haar graf een beker van Jack Daniels-whiskey achtergelaten.
Goud geld met gokken
De goudmijnen rond Deadwood zijn dan misschien al lang uitgeput en de revolverhelden liggen begraven op de ‘boothill’ boven de stad, maar het verleden levert nog steeds goud geld op. De casino’s en goktenten in Deadwood (gokken is pas in 1989 legaal geworden) betalen zoveel belasting dat ze naar verluidt goed zijn voor bijna de helft van de belastinginkomsten in South Dakota. In de jaren negentig van de vorige eeuw werd gokgeld gebruikt voor het opknappen van Mount Mariah Cemetery. Ook de dagelijkse ‘re-enactments’ worden uit gokgelden gesubsidieerd, weet een medewerkster van het lokale verkeersbureau.
Ook aan de moord op Wild Bill wordt in zekere zin goed verdiend. In de voormalige Nuttal & Mann Saloon, waar Wild Bill zijn einde vond, kun je nog steeds, tegen betaling, de ruimte bezoeken waar Hickok werd neergeschoten. Sterker nog, de kroeg haalt waarschijnlijk meer omzet uit entreegeld dan aan barinkomsten.
De bar werd later omgedoopt in de No. 10 Saloon, maar raakte ook die naam kwijt. De huidige No 10 Saloon zit op 657 Main Street. Het is dus niet de originele locatie waar Wild Bill werd doodgeschoten, maar je vindt hier nog wel allerlei Wild-Bill-parafernalia. In de zomer wordt hier het laatste kaartspel van Wild Bill nagespeeld. De slogan ‘The only museum in the world with a bar’ lijkt treffend gekozen.
Lower Main Street stond vroeger bekend als de ‘badlands’ vanwege de vele ruige bars en hoerenkasten. De hoerig aangeklede etalagepoppen die in veel panden op de eerste verdieping achter de ramen staan, verwijzen naar de taferelen uit ruigere tijden.
‘Boot hill’ Mount Moriah Cemetery
Een bezoek aan het ‘boothill’ Mount Moriah Cemetery is letterlijk het hoogtepunt van een ronduit hilarische bustour. In een schommelende oude schoolbus zingen en vertellen acteurs, die zich in razend tempo onderweg verkleden, met lange uithalen en een snik in de stem de lotgevallen van de wilde dagen van Deadwood. Je ligt voortdurend in een deuk om het noodlot of het sneue einde dat een of andere gelukzoeker trof.
Bezoek ook het Adams museum aan 54 Sherman Street, achter het voormalige stationnetje van Deadwood. Je vindt hier niet alleen enkele originele pistolen van Wild Bill, maar ook verhalen van andere goudzoekers die wel hun fortuin vonden, zoals Potato Creek Johnny. En je kunt er de eerste locomotief van de Black Hills bewonderen: Little Betsy. Dezelfde organisatie beheert ook het museum Days of ’76.
Kevin Costner en het Verhaal van de Bizons
Waarschijnlijk minder bezocht, want buiten de stad, maar daarom niet minder de moeite waard, is het museum Tatanka The Story of the Bison. Hier wordt aan de hand van indiaanse voorwerpen en foto’s het heel wat minder heroïsche verhaal verteld van de bijna-uitroeing van de bizons en het trieste lot van de prairie-indianen. Acteur Kevin Costner, wereld beroemd van zijn rol als luitenant in de film Dances with Wolves, heeft zich ook in het echt het lot van de indianen en de bizons aangetrokken. Hij gaf een kunstenaar opdracht om op het terrein van het museum een beeldengroep van de bizonjacht te maken. Ook doneerde hij het uniform dat in de film droeg. Het Tatanka-museum vormt een aardig contrast met de rest van Deadwood, omdat het de wat meer vergeten, duistere kanten van de verovering van het Wilde Westen laat zien.
Met je camper naar Deadwood
In en rond Deadwood zijn tien campings en rv-campgrounds. Wij stonden op de Whistler Gulch Campground die vlakbij het centrum én de Broken Booth Goldmine ligt. De camping heeft een mooi zwembad en prima sanitair. ’s Avonds komen herten zich tegoed doen aan het campinggras. Vraag om een plek vooraan, net boven de receptie. Dan heb je een aardig uitzicht over de stad. De groene bussen van Deadwood Trolley stoppen op de camping.
Dit artikel maakt deel uit van een reisreportage over een camperreis door The Great American West. Dat is een toeristisch samenwerkingsverband van de staten North Dakota, South Dakota, Wyoming, Montana en Idaho. Ook met een camper door Amerika reizen? Kijk dan voor aanbiedingen bij onder meer Travelhome en AmerikaPlus.
Lees ook de reisreportages over het Westen van de Verenigde Staten, onder andere over de CrowFair in Montana, Grand Teton National Park, Yellowstone National Park, Salt Lake City en de Met de camper naar de Grand Canyon.