Kroatië kent een rijke geschiedenis en cultuur, en niet alleen in de vele musea, galerieën en kathedralen. Kroatië heeft namelijk, ondanks dat het land relatief klein is, een aanzienlijk aantal bezienswaardigheden op de UNESCO Wereld Erfgoed Lijst staan. En recent is er daar één bijgekomen: na een procedure van zes jaar heeft de UNESCO de Kroatische “Stécci” – een bepaald soort middeleeuwse grafstenen – aan de Wereld Erfgoed Lijst toegevoegd.
Met de laatste toevoeging telt het land nu zeven Wereld Erfgoed Lijst genoteerde bezienswaardigheden. Hieronder volgt een opsomming van de locaties.
# 1 Stécci – Middeleeuwse begraafplaatsen en grafstenen (opgenomen in 2016)
De zogenaamde “Stécci” zijn monumentale middeleeuwse grafstenen, voornamelijk gesneden uit kalksteen en meestal rechthoekig met een vlakke bovenkant of gevel. Er zijn zowel liggende als staande versies van de stenen monolieten. Stécci zijn vaak versierd met inscripties of rudimentaire vormen, bijvoorbeeld spiralen, arcades, sterren of religieuze symbolen, maar ook meer complexe motieven zoals dieren, ridderlijke toernooien. Het meest beroemd is het beeld van een man met zijn rechterhand omhoog. Onderzoeken suggereren dat de eerste Stécci in de tweede helft van de 12e eeuw werden gebouwd en het hoogtepunt in populariteit bereikte in de 14e en 15e eeuw. In het begin van de 16e eeuw werd het gebruik ervan volledig gestaakt. Meer informatie over de middeleeuwse grafstenen is te vinden op de officiële website van UNESCO. Er zijn 4400 Stécci te vinden in Kroatië, verdeeld over twee begraafplaatsen. Ze zijn te vinden bij Velika en Mala Crljivica, Cista Velika en Dubravka St. Barbara, Konavle. De Mala Crljivica begraafplaats ligt 55 kilometer ten oosten van Split en is gemakkelijk te bereiken met de auto in ongeveer een uur. De begraafplaats bij Dubravka ligt slechts een uur rijden ten zuiden van Dubrovnik.
# 2 Stari Grad Plain (opgenomen in 2008)
De Stari Grad Plain is één van de langst gecultiveerde agrarische gebieden in de wereld. De vlakte, opgericht door de oude Griekse kolonisten in de 4e eeuw voor Christus, heeft het leven op het eiland duizenden jaren voorzien. De originele wijngaarden en olijfbomen in dit vruchtbare stukje land zijn tot op heden intact gebleven. De grenzen tussen de individuele percelen op de vlakte worden gekenmerkt door oude stenen muren en afwerkingen. Dit is een bewijs van het geometrische systeem van de verkaveling die gebruikt werd in de oudheid. Vandaag de dag is dit mooie en cultureel belangrijke gebied ook een natuurreservaat. De Stari Grad Plain is te vinden op het Adriatische eiland Hvar.
3 # De St. Jacobuskathedraal (Katedrala sv. Jakova) in Šibenik (opgenomen in 2000)
De St. Jacobuskathedraal is ontworpen door de architecten Francesco di Giacomo, Georgius Mathei Dalmaticus en Niccolò di Giovanni Fiorentino. In deze kathedraal komen Noord-Italiaanse, Toscaanse en Dalmatische bouwstijlen van de 15e en 16e eeuw samen. Uit de vele unieke decoratieve details, zoals de 71 gebeeldhouwde gezichten van mannen, vrouwen en kinderen, blijkt de samensmelting van Gotische en Renaissance kunst. Momenteel wordt de Jacobuskathedraal beschouwd als de belangrijkste prestatie op architectonisch gebied in Kroatië in de 15e en 16e eeuw. Šibenik is gelegen aan de belangrijkste kustweg van Kroatië, de Jadranska Magistrala (E65) en is ongeveer een uur rijden vanuit Split.
#4 Historisch centrum van Trogir (opgenomen in 1997)
Het historische centrum van Trogir is een uitstekend voorbeeld van stedelijke continuïteit: de stad beschikt over mooie Romaanse kerken evenals indrukwekkende Renaissance en barokke gebouwen uit de Venetiaanse periode. Het beroemdste bouwwerk is kathedraal Sv. Lovro (Laurentius) met zijn imposante hoofdpoort dat wordt beschouwd als het belangrijkste voorbeeld van de Romeinse en Gotische kunst in Kroatië. Een verborgen culturele schat is het stratenplan van Trogir die dateert uit de Hellenistische periode. Trogir is slechts 45-minuten rijden vanaf Split.
#5 Euphrasian Basilica of Poreč (opgenomen in 1997)
De basiliek van Poreč is met zijn heiligdom, klokkentoren, doopkapel en het paleis van de bisschop een perfect voorbeeld van vroege Byzantine architectuur. De kathedraal is genoemd naar bisschop Euphrasius, die de kathedraal in de 6e eeuw renoveerde en versierd met de beroemde mozaïeken.
#6 Dubrovnik Old Town (opgenomen in 1979)
De oude stad van Dubrovnik staat bekend als de parel van de Adtriatische Zee, maar is ook beroemd door de bekende tv-serie Game of Thrones. De stad werd een belangrijke zeemacht in de dertiende eeuw door de ligging aan de Dalmatische kust. De culturele monumenten in Dubrovnik zijn twee keer beschadigd geraakt in de geschiedenis. De eerste keer was in 1667 toen de stad werd opgeschrikt door een aardbeving. De tweede keer was in 1990 tijdens de Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog. Dubrovnik was echter in staat om de prachtige Gotische, Renaissance en Baroque kerken, paleizen en fonteinen te behouden.
#7 Split en het Paleis van Diocletian (opgenomen in 1979)
Het centrum van Split biedt veel culturele oogappels. Bijvoorbeeld het paleis van Diocletian dat werd gebouwd tijdens de late 3e eeuw en vroege 4e eeuw. De kathedraal werd gebouwd met materialen van een oud mausoleum. De indrukwekkende omgeving is compleet met de Romeinse kerken, Middeleeuwse forten en Gotische, Renaissance en Baroque paleizen.