Erfgoedvereniging Heemschut wijst de politiek op de risico’s die het spoorvervoer in Oost-Nederland heeft op het culturele erfgoed aldaar.
Het kabinet moet de komende maanden een besluit nemen over het zogeheten Project Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) door Oost-Nederland. Voorgesteld wordt om vanaf Elst, ten zuiden van Arnhem, de route via bestaand spoor tot Zutphen/Deventer te laten lopen. Voor de tracékeuze ten oosten van deze steden zijn vier varianten voorgesteld. Reeds geruime tijd bestaat onder de bevolking in de regio tegen deze plannen een goed georganiseerde weerstand.
Ook de provinciale commissie Gelderland van Erfgoedvereniging Bond Heemschut is reeds vanaf voorjaar 2012 bezig geweest met de problematiek rond de toename van de overlast van het aldus groeiende treinverkeer en de ruimtelijke, landschappelijke en cultuurhistorische effecten van extra voorzieningen.
Betuweroute
In maart 2013 is via een zienswijze op de z.g. Startnotitie (Notitie Reikwijdte en Detailniveau….) gewezen op de mogelijkheden om zowel de Betuweroute als alternatieve vervoerssystemen, zoals de binnenvaart, daarvoor in te zetten. Optimaal gebruik hiervan kan de bestaande spoorlijnen in Oost-Nederland in hoge mate ontlasten. Ook toen is al gewezen op de schadelijke gevolgen voor gebouwen langs de spoorbaan en landschappelijke en cultuurhistorische waarden.
Heemschut heeft zich bij het milieueffectrapport MER 1e fase (zomer 2013) vooral geconcentreerd op de aspecten uit dit rapport waarop zij deskundigheid bezit, te weten de effectrapporten Landschap, Natuurbeleving, Cultuurhistorie, Archeologie en Ruimtelijke gevolgen.
Grote schade
Op grond van de bestudering van bovengenoemde aspecten is duidelijk dat de variantroutes ten westen en oosten van Bathmen, die voorgesteld worden vanuit Deventer, grote schade zullen toebrengen aan de landschappelijke en de daarmee verbonden cultuurhistorische kwaliteiten van deze gebieden. Ook vanuit archeologisch oogpunt zijn er bezwaren.
De voorkeur van Heemschut gaat uit naar de routevarianten die aangeduid worden met de benaming “Kopmaken in Deventer” (effecten gering) en de Twentekanaallijn.
De invloed van de Twentekanaallijn op het aanwezige landschap en de cultuurhistorie is van betrekkelijk geringe omvang. Het plaatsen van bovenleiding ten behoeve van de elektrificatie zal plaatselijk een negatieve invloed hebben op het landschap. Heemschut vindt echter dat dit niet opweegt tegen de vele voordelen vanuit het oogpunt van het landschap en de cultuurhistorie.