Shadow

Deens Ribe biedt andere kijk op Vikingen

Ribe DenemarkenVikingen, dat zijn toch die hordes woestelingen uit het noorden die eeuwenlang Europese steden en kloosters hebben geplunderd? Dat is tenminste het beeld dat iedereen heeft die met de schoolplaten van Isings is grootgebracht. Maar in Denemarken krijg je een heel andere kijk op het leven van de Vikingen.

Tekst en foto’s Nico van Dijk

Het beeld dat hele generaties Nederlanders voor ogen staat als ze denken aan Vikingen is bepaald door de beroemde schoolplaat van Isings waarbij de Vikingen onder toeziend oog van hun ‘jarl’ fier staand op de loopplank van zijn drakar, Dorestad plunderen.

Menig Nederlander zal dan ook even de wenkbrauwen fronsen als hij in Denemarken komt en ziet hoe daar tegen de Vikingen wordt aangekeken. In plaats van koene veroveraars, agressieve barbaren zo u wilt,  overheerst hier een beeld van Vikingen als voornamelijk hardwerkende boeren, nijvere ambachtslieden en vreedzame kooplieden. Slechts een klein bordje in het lokale museum in Ribe maakt er melding van dat er ook verhalen zijn dat de Vikingen wel eens op plundertocht gingen. Pardon?

Slechte pers

Dat de Vikingen zo’n slechte pers hebben, komt vooral omdat ze bij menig plundertocht kloosters en kerken onder handen namen, want daar was nu eenmaal de grootste buit te halen. Omdat de geestelijken de enigen waren die konden lezen en schrijven, bepaalden zij het beeld dat aan latere generaties werd doorgegeven.

Na een bezoek aan Denemarken, dat doordrenkt is van het Viking-verleden, krijg je in elk geval een andere kijk op die rovende vechtjassen. Op tal van plaatsen, zoals Roskilde aan de oostkust, het Middelaldercentret in Nykøbing op het zuidelijke eiland Falster, het museum voor levende geschiedenis en de Bork Vikingehavn aan de Ringkøbing-Fjord op Jutland, kom je dan ook herbouwde nederzettingen tegen waar je via levende geschiedenisprojecten een kijkje in het verleden krijgt. Voor Viking-fans is zelfs een speciale Viking-route samengesteld.

Viking-plaats Ribe

De bekendste van die Viking-plaatsen is Ribe op Jutland. Ribe is officieel het oudste stadje van Scandinavië. Het oorspronkelijke dorpje dateert uit de zevende eeuw toen langs de kusten van Noord-Frankrijk, Zuid-Engeland, het huidige Nederland, Duitsland en Denemarken een keten van handelsnederzettingen ontstond. Ribe vormde de noordelijkste en jongste van die handelsnederzettingen en is vermoedelijk gesticht door Friezen.

Het oude Ribe lag aan een knooppunt van rivieren, dichtbij zee en vlakbij een aantal boerderijen van enkele machtige regionale heren. Die controleerden niet alleen de toegang naar de zee, maar zorgden ook voor veiligheid. En die alliantie tussen handelaren en landheren leidde in de Middeleeuwen tot een bloeiende nederzetting. Handelaren uit de Frankische en Byzantijnse rijken kwamen destijds naar deze plek, huurden een stukje grond en probeerden hun nering te slijten. Op die manier ontstond een handelsplaats met verkavelde stukken grond langs een hoofdstraat die met planken geplaveid was.

Het oorspronkelijke Ribe groeide uit van een tentenkampje met enkele hutten, tot een nederzetting met houten huizen in de negende eeuw tot een heuse stad in de veertiende en vijftiende eeuw. Tal van oorlogen zorgden er in de zeventiende eeuw voor dat de handel doodbloedde en het inwoneraantal van Ribe terugliep.

Het echte Vikingleven in het VikingeCenter

Ribe Vikingcentrum DenemarkenHoe die verschillende fasen van Ribe er uit gezien hebben, kun je zien in het Ribe VikingeCenter even buiten het huidige Ribe. Hier zie je, verspreid over een groot terrein, de handelsplaats zoals die er rond 710 uitgezien kan hebben, het dorp Ribe rond 825 en een ‘longhouse’ uit 980. In het Ribe VikingeCenter is ongeveer 20 procent van de oorspronkelijke hoofdstraat gereconstrueerd. Sporen van een permanente bewoning in die periode zijn er niet. In het ‘Thinghuset’ in het Ribe van 825, wordt met een wandschildering de geschiedenis van Ribe uitgebeeld. In 2015 is het attractiepark uitgebreid met een haventje uit de periode van 770 waar nu ook houten schepen gebouwd worden.

In het Ribe VikingeCenter wordt geprobeerd het leven uit die verschillende periodes zo goed mogelijk na te bootsen. Dat betekent dat de ‘bewoners’ van de tenten en hutten in oorspronkelijke en handgemaakte kleding lopen, tot de babies aan toe. De meeste bewoners lopen de hele dag op blote voeten of mocassins. Horloges, smartphones en andere uitingen van de moderne tijd zijn taboe. Ringen en brillen mogen wel.

Ambachtslieden, valkeniers en IJslandse oerkoeien

Ambachtslieden laten zien hoe destijds metaal bewerkt werkt of kleurstoffen en sieraden  gemaakt werden. Ook zijn er demonstraties met valken en andere roofvogels. Bij de boerderij uit 980 staan zeldzame IJslandse oerkoeien, die herkenbaar zijn aan hun bruine vacht met een zwart streepje.

Overal wordt op open vuurtjes gekookt. In het schemerige longhouse wordt een maaltijd van gegrild vlees, spek, bonen en wortels bereid. In de hele ruimte hangt een scherpe rooklucht. Wat je ziet is een vredelievende gemeenschap, zonder rouwdouwers en vechtjassen.

Bekijk de fotogalerij van Ribe en het Ribe VikingeCenter

[metaslider id=31237]

Ervaar het Wickie-de-Viking-gevoel

Voor kinderen is het park een geweldige plek. Ze mogen bijvoorbeeld zelf houten spijkers of speerpunten maken, vuur slaan met vuurstenen of spelen met Viking-speelgoed. Maar ze kunnen ook op gezette tijden les krijgen in zwaardvechten, boogschieten en zich in een wapenrusting van vroeger hijsen. Je voelt je even helemaal Wickie de Viking. En nee, die helmen hebben niet van die koeienhoorns, want die zijn reuze onhandig in de strijd.

Ook het hedendaagse Ribe zelf, dat op korte afstand van het VikingeCenter ligt, ademt een en al rust en vrede uit. Je kunt hier heerlijk door de Middeleeuwse straatjes slenteren rondom de twaalfde-eeuwse domkerk. Aan de oostkant van het komvormige plein van de domkerk kun je heerlijk op een van de terrasjes in de zon zitten. En wie tijdens de zomeravonden nog wat langer blijft, kan getuige zijn van de rondgang van de nachtwakers, die al zingend de geschiedenis van Ribe vertellen.

Zelf het rijke Viking-verleden van Denemarken ontdekken? Boek een vakantie in Denemarken bij onder meer De Jong Intra, TUI of Vacanceselect.

5/5 - (2 stemmen)

Inschrijven gratis nieuwsbrief

Privacy *