Op donderdag 30 maart organiseert DocuDoka in Amsterdam een film- en discussieavond over de ontmoetingen tussen toeristen en vluchtelingen.
De avond in creatieve nachtbar Doka trapt af met de vertoning van Vakantie voor iedereen (2017), een nieuwe documentaire van het Nederlandse filmtrio Annelies Wezenberg, Mark Koster en Rik Lauwen over de opvang van asielzoekers op een vakantiepark in de provincie Zeeland en hun contact met de Nederlandse vakantiegangers. Na de vertoning, die wordt voorafgegaan door een korte film en reportage van PowNed, volgt er een interactief nagesprek met de makers en twee experts, voormalig vluchtelingenwerker Rebecca Streng en toerismefilosoof Ruud Welten.
Griekse eilanden
Sinds de Europese vluchtelingencrisis lijken plekken waar migranten aankomen ‘besmet gebied’ te zijn geworden voor toeristen. Vooral de voorheen geliefde Griekse eilanden Lesbos en Kos worden massaal door Europese vakantiegangers gemeden vanwege de grote aantallen vluchtelingen die daar aankomen en verblijven. Tegelijkertijd is het contact tussen vluchtelingen en toeristen ook flink toegenomen. Ontmoetingen tussen deze groepen ‘reizigers’ zijn vaak onvermijdelijk en onverwacht, bijvoorbeeld als hun paden elkaar kruisen wanneer uitgeputte vluchtelingen op een strand aankomen waar toeristen argeloos liggen te zonnen.
Steeds vaker worden deze interacties echter ook bewust in gang gezet door Europese ontwikkelings- en reisorganisaties in de vorm van vluchtelingenhulp. Hoe zien deze ontmoetingen tussen toeristen en vluchtelingen eruit? Hoe verloopt hun contact en wat levert het op, meer begrip of juist een verdere verwijdering? En, op een abstracter niveau, hoe kunnen we de verschillende vrijheden en rechten om te reizen, te verblijven en te zijn beter begrijpen? Deze vragen vormen de basis van DocuDoka #5: Are Tourists and Refugees Getting Along?
Met Sunweb naar Lesbos
De avond begint met de vertoning van de korte film Waste no. 2 Wreck (2016) en de PowNed reportage Met Sunweb naar Lesbos. Wreck is een poëtische documentaire van de Finse filmmaker Jan Iljäs over de achtergelaten vluchtelingenboten op het Italiaanse eiland Lampedusa. Nabij Konijnenstrand, ooit door TripAdvisor uitgeroepen tot het mooiste strand ter wereld, bevindt zich nu een kerkhof van boten en ander ‘afval’ van vluchtelingen. In Met Sunweb naar Lesbos is te zien hoe Powned-verslaggever Rutger Castricum begin vorig jaar een zogenaamde ‘vluchtelingenreis’ naar Lesbos ondernam. Georganiseerd door reisorganisatie Sunweb in samenwerking met Transavia en Stichting Movement on the Ground van Johnny de Mol, stak Rutger een week lang zijn handen uit de mouwen als vrijwilliger op een vluchtelingenkamp, terwijl hij elke dag terugkeerde naar zijn resort. Alhoewel de vluchtelingenreis al snel daarna werd stopgezet vanwege de geringe animo, laat de reportage op ironische en pijnlijke wijze zien waar het denken en doen van toeristen (en de toeristenbranche) schuurt met de vluchtelingencrisis.
Vakantie voor iedereen
Na de twee korte films gaat het programma verder met de hoofdfilm, Vakantie voor iedereen, die deze avond voor de eerste keer met Engelse ondertiteling vertoond zal worden. Deze documentaire van Annelies Wezenberg, Mark Koster en Rik Lauwen laat zien dat de ontmoeting tussen toeristen en vluchtelingen ook in Nederland plaatsvindt. Op het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis in 2016 vond er een bijzonder sociaal experiment plaats op vakantiepark Marina Beach in het Zeeuwse Hoek. Asielzoekers werden in dezelfde blauwe stacaravans ondergebracht als vakantiegangers, die aanvankelijk niet blij waren met de komst van deze vluchtelingen. Vakantie voor Iedereen biedt een uniek inkijkje in de manier waarop twee totaal verschillende groepen met elkaar proberen te leven, terwijl ze van huis zijn. In de documentaire wordt op nuchtere en tragikomische wijze verslag gedaan van dit wonderlijk integratieverhaal. Kunnen vakantiegangers en vluchtelingen samenleven op één vakantie-park?
Na de vertoning vindt er een nagesprek plaats met de makers en twee deskundigen, Rebecca Streng en Ruud Welten. Rebecca Streng was vorig jaar als vrijwilligerscoördinator bij Stichting Bootvluchteling werkzaam op een vluchtelingenkamp op het Griekse eiland Leros en heeft zo de ontmoeting tussen vluchtelingen en toeristen van dichtbij meegemaakt. Ruud Welten is bijzonder hoogleraar filosofie (Eramsus Universiteit) en lector ethiek en wereldburgerschap (Hogeschool Saxion) en heeft de afgelopen jaren veel geschreven over de interacties tussen toeristen en vluchtelingen. Zowel de films als het nagesprek zijn in het Engels. Kaarten voor de vijfde editie van DocuDoka zijn voor €10 online verkrijgbaar via deze link (€7,50 voor studenten op vertoon van een studentenkaart aan de deur). Indien niet reeds uitverkocht in de voorverkoop, kunnen kaarten tevens worden gekocht aan de deur. Omdat het aantal plaatsen beperkt is, wordt vooraf bestellen geadviseerd.
Programma DocuDoka #5: Are Tourists and Refugees Getting Along? / Donderdag 30 maart in het Volkshotel aan de Wibautstraat 150 in Amsterdam:
20.00 Deuren open
20.15 Inleiding door Inge Hermann (Associate lector Ethiek en Toerisme, Saxion Hogeschool)
20.25 Vertoning van Waste no 2 Wreck (2016, 10 min) en Met Sunweb naar Lesbos (2016, 12 min).
21.50 Vertoning van Vakantie voor Iedereen (2017, 40 min)
21.30 Pauze
21.45 Nagesprek met de filmmakers, vluchtelingenwerker Rebecca Streng en filosoof Ruud Welten
22:30 Einde, mogelijkheid tot napraten aan de bar, start reguliere Doka avond (tot 07:00!)